
Training: Lobbyen in het licht
Breng je missie sleaze-free bij beleidsmakers.
Leer belangenbehartiging met effect. Zonder achterkamertjestoestanden of je ziel te verpatsen.
En kom tóch aan tafel.
Aan tafel.
Het heeft vaak een beetje een schimmige bijklank: lobbyen. Bij een aantal stichtingen waar ik heb geholpen bij belangenbehartiging, hoorde ik steevast: "gebruik alsjeblieft niet het woord lobbyen, dat is een beetje icky." Maar feit was wel dat de wens er was om beleidsmakers te bereiken met een enorm goed doordachte visie, missie, en theory of change.
Dus toog men naar de roltrap in de Tweede Kamer (of naar de Europese Commissie in Brussel), wachtend op de neerdalende politicus, die vervolgens een dozijn position papers van activisten van belangenbehartigers van diverse stichtingen onder zijn neus gewapperd kreeg, met hard geroepen pitches.
Bedenk even: wat zou jij ervan vinden als je die politicus was? Als je oprecht geïnteresseerd bent in maatschappelijke vraagstukken? En wel een verschil wil maken, maar ook weinig tijd hebt? Hoe wil je dat belangenbehartigers je benaderen? Misschien lijkt die roltrap wel dé perfecte plek. Want daar gaan de Kamerleden immers naar buiten, toch? Maar het kan maar zó dat het eigenlijk anders zit.
Of je had een public relations bureau ingeschakeld. Die gespecialiseerd zijn in lobbyen. Doen ze de hele week. En soms ook met succes! Het is niet voor niets dat ze ervoor zijn opgeleid. Toch?
De plot twist.
Ik was afgelopen februari op een feestje. Op een dak in Amsterdam, in de zon, met uitzicht over de stad. Met de andere gasten gingen we in gesprek over waar iedereen mee bezig was geweest in de afgelopen tijd (want zo vaak zien we elkaar nu ook weer niet in real life). We hadden het over nieuwe banen, mooie klussen, reizen, en mijlpalen. Zo kwam ook de Wet Huurbescherming Weeskinderen aan bod, waarvoor ik met vier Kamerleden en een aantal lotgenoot-weeskinderen jarenlang voor had gestreden, en die in het Burgerlijk Wetboek was beland.
"Knap dat je dat voor elkaar hebt gekregen", zei de netwerkgenote. Ze vervolgde: "Eerlijk zie ik die lobbyisten altijd al van verre aaankomen. Zo voorspelbaar. Het is alsof ze allemaal hetzelfde playbook gebruiken. Maar goed, het hoort erbij."
Laat dat even binnenkomen. Want weet je, dit was niet de eerste keer dat ik dat hoorde.
"Eerlijk gezegd zie ik die lobbyisten altijd al van verre aankomen. Zo voorspelbaar. Het is alsof ze allemaal hetzelfde playbook gebruiken."
Beetje awkward, wel. Sta je dan bij die roltrap met je pak papier, je poster of je banier. En ja, NATUURLIJK is het enigszins voorspelbaar. Want dat is wat we zien op TV en op nieuwsvideo's. Mensen in de hal. Met banners en camera's, op HET moment dat een beleidsmaker het pand lijkt te gaan verlaten. Een beetje zoals journalisten: opwachten bij de deur.
En die dingen stonden dus niet in de boeken en in cursusoverzichten voor lobbyisten. Bovendien had ik dingen heel transparant gedaan. Geen achterkamertjesgedoe.
Ik kan je zeggen: ik heb niet bij de roltrap gestaan. Ik had ook geen poster. Maar ik zat wel binnen twee dagen aan tafel bij een Tweede Kamerlid.
Waarom was het mij dan wél gelukt, en vele anderen niet? Zo bijzonder was ik nou toch ook weer niet. Ik raakte geboeid door wat de netwerkgenote in Amsterdam, en die andere ambtenaren me hadden verteld. Dat playbook. Ik ging op onderzoek uit. Want wat zou daar dan in staan? Wat leren lobbyisten op cursussen, wat staat er in boeken over lobbyen? Wat is hun schtick? Ik vroeg verder. Ik ging op informatiestrooptocht. Wat schetste mijn verbazing:
Ik telde 17 dingen die we anders hadden gedaan dan lobbyisten meestal doen.
Ze-ven-tien. Ik schrok er zelf ook van.
Drie jaar later gebeurde dit. Ik kan je zeggen: ik heb dat document uitgeprint en het hangt aan mijn muur thuis.



Superblij mee natuurlijk. En eerlijk is eerlijk: er waren heel wat momenten tijdens dat hele traject waarop ik dacht: nu is het wel héél spannend, dit kan zó misgaan. We hadden geen garanties. Want die zijn er ook niet. Want alles is altijd aan verandering onderhevig. Dat zie je dagelijks in de talkshows en op het nieuws. Dingen kunnen anders lopen. Er kunnen belangen anders liggen achter de politieke deuren. Maar wij hebben er werkelijk alles aan gedaan om het vol te houden, om mee te bewegen met al die veranderingen. En dat was cruciaal. Meebewegen, mensen betrekken...en dus zeventien andere dingen.
Ik kan je niet garanderen dat je een nieuwe wet krijgt. Want ik weet ook wel dat dat niet zo vaak gebeurt. Maar ik kan je wél garanderen dat je ándere manieren kunt inzetten om met beleidsmakers in gesprek te komen en met hen te werken. En daarom heb ik deze training ontwikkeld. Want als je je ziel en zaligheid hebt gelegd in de campagne van je maatschappelijke missie, dan is het wel zo fijn als je mogelijkheid ziet om het nét even anders te doen dan alle anderen bij de roltrap.
Je kunt lobbyen in het licht. Dat leer ik je van harte.
Want er zijn zóveel andere missies die het verdienen om positief impact te maken op de maatschappij.
