Het moeilijkste is niet opkomen voor je missie. Het is volhouden als je niet geloofd wordt.

Onlangs sprak Gareth Southgate, voormalig bondscoach van Engeland, over iets wat me raakte. In zijn Richard Dimbleby Lecture benoemde hij hoe essentieel Belief is. Geloven in jezelf. Zelfvertrouwen. Voor jonge spelers die zichzelf nog moeten leren kennen, is het verschil tussen dat er in je geloofd worden en genegeerd of betwijfeld worden vaak levensbepalend. Zonder dat eerste, is het lastiger om te geloven in jezelf.

Want als je niet meer kunt geloven in jezelf, hoe kun je dan nog durven geloven in je toekomst, laat staan eraan bouwen? Dit speelt niet alleen op voetbalvelden in Engeland. Het speelt overal waar mensen door iets complex proberen te navigeren en waar mensen of groepen voor iets opkomen. Zéker als je je inzet voor maatschappelijke missies.

Wie strijdt voor rechtvaardigheid of verandering, weet: er komt altijd weerstand. Dat hoort erbij. Maar wat vaak minder wordt besproken, is hoe diep het snijdt als je niet simpelweg tegengesproken wordt, maar als er aan je waarheid wordt getwijfeld. 

Niet gehoord worden is één ding. Niet geloofd worden is iets anders. Ik weet hoe dat voelt. Op jonge leeftijd al. Toen ik wees werd, vertelde ik dat op school. Sommige kinderen geloofden me. Anderen zeiden hardop: "Ze zegt dat alleen maar om aandacht te krijgen." Dat was niet alleen pijnlijk. Het zette mij als veertienjarig kind ineens in de positie dat ik bewijs moest leveren voor mijn eigen verlies. Bizar.

Ik weet nog dat ik zei: "Moet ik je dan de overlijdensadvertentie laten zien?" Die opmerking... die was oprecht, maar het voelde tegelijk absurd. Kwetsbaar, en alsof ik aangeschoten wild was. En ja, kinderen kunnen wreed zijn. Maar wat ik later ontdekte, is dat volwassenen vaak niet veel subtieler zijn. Ook in de #grotemensenwereld gebeurt het dat je, wanneer je voor iets staat, niet alleen een mening krijgt teruggekaatst, maar actief in diskrediet wordt gebracht.

Je ziet dat ook wel in de media, als politici of andere partijen elkaar hard tegenspreken. Ik ervoer het zelf op kleinere schaal tijdens het rondetafelgesprek in de Tweede Kamer. "Wij zetten nóóit weeskinderen op straat", zei een vertegenwoordiger van woningstichtingen. Wij wisten beter. We hadden de verhalen. De cijfers. De bewijzen. En toch werd ons gelijk in twijfel getrokken. Niet per se door de beleidmakers (gelukkig maar, want inmiddels is er de Wet Huurbescherming Weeskinderen die met algemene stemmen werd aangenomen in zowel de Tweede als de Eerste Kamer). Dat was geen misverstand. Dat was belangenbehartiging. Want als de waarheid lastig wordt, wordt ongeloof een strategie.

Wat ik leerde, is dat hoe harder de tegenpartij roept, hoe meer er op het spel staat voor hén. Dan is felheid geen teken van jouw ongelijk, maar van hun angst om te verliezen. Omdat je een punt hebt, en je kansen groot zijn. Dat inzicht kantelde mijn perspectief en het vergrootte mijn gedrevenheid. Op zulke momenten gaat het niet meer om waarheid alleen. Het gaat om wie er koers houdt. Hoe blijf je dan stevig staan, zonder jezelf te verliezen?

Deze lessen zijn voor mij goud waard geworden. En ik zie ze ook terug bij maatschappelijke initiatieven die écht impact maken:

• Blijf bij de feiten. Laat cijfers en verhalen hun werk doen.
• Laat je niet meeslepen in het drama. De ander heeft daar belang bij. Jij niet.
• Reguleer je respons. Niet elke aanval verdient een antwoord.
• Blijf je eigen koers varen. Richting maakt sterker dan reactie.
• Vertrouw op bondgenoten. Je hebt er niet veel nodig. Één is soms al genoeg.

Want ja, bondgenoten houden je overeind. Ik was en ben superblij met een bondgenoot als Daniel Koerhuis. En als die er nog niet zijn? Dan ben jij voorlopig je eigen bondgenoot. Dat is niet altijd makkelijk, maar essentieel. 

Want geloven in jezelf is geen luxe. Het is wat je missie levend houdt. 

In de wereld van maatschappelijke verandering bots je onvermijdelijk op belangen. Er zullen altijd stemmen zijn die zeggen: "Zo erg is het niet." Of: "Dat klopt vast niet helemaal." Dat is geen reden om te stoppen. Integendeel. 

Juist dan is het belangrijk om het geloof in jezelf en je missie te bewaken.

Toen ik klein was, hoorde ik Lena Horne in de film The Wiz zo mooi zingen: "Believe in yourself, as I believe in you."

En dat geloof — in je missie, in de mensen voor wie je opkomt, en in jezelf — dat is wat je elke dag weer vooruit helpt. 

Ook als anderen nog niet zover zijn.