Maatschappelijk vooruit veren met je AI sidekick

Twee jaar geleden schreef ik een blog over hoe je als creatieve professional niet bedreigd hoeft te worden door AI. De boodschap was simpel: flip the script. Gebruik AI als hulpmiddel, niet als tegenstander. Speel ermee, leer ervan, en blijf trouw aan je eigen creatieve signatuur.

Toen voelde dat nog als een frisse, misschien zelfs wat optimistische blik op iets nieuws en onbekends. AI was een disruptor, maar nog niet alomtegenwoordig. Inmiddels zijn we twee jaar verder — en de wereld is veranderd. AI is geen spannende optie meer. Het is een dagelijkse realiteit, ook in de wereld van maatschappelijke initiatieven.

Waar ik toen sprak tegen creatieve freelancers, kunstenaars en schrijvers, wil ik vandaag de blik breder trekken. Niet alleen creatieven, maar óók changemakers, NGO-leiders en maatschappelijke organisaties staan nu voor dezelfde uitdaging: hoe blijf je menselijk, onderscheidend en effectief in een wereld waarin steeds meer geautomatiseerd wordt?

Het klinkt gek, maar AI is eigenlijk al geen hype meer

AI is allang niet meer het speeltje van techneuten of startups. Het is overal: in communicatie, fondsenwerving, beleidsontwikkeling, onderwijsprogramma's, klimaatacties, en de gezondheidszorg. En ja, het verandert de spelregels. Processen worden sneller, efficiënter, slimmer — maar soms ook onpersoonlijker. De vraag die ik toen stelde — "hoe blijf je creatief en uniek?" — klinkt nu nog luider: hoe behoud je als maatschappelijke organisatie je menselijke kracht in een AI-tijdperk?

Waar onze radicale kracht zit

Twee jaar geleden schreef ik: "AI kan je helpen, maar het kan je niet vervangen."

Daar sta ik nog steeds volledig achter. Sterker nog: in de wereld van maatschappelijke impact zijn menselijke eigenschappen niet alleen belangrijk, ze zijn essentieel.

De échte verandering ontstaat niet door data alleen. Niet door snelheid. Niet door schaalbaarheid.

Ze ontstaat door:

• Creativiteit, waarmee we nieuwe oplossingen vinden voor complexe problemen.
• Veerkracht, waarmee we doorzetten als systemen traag zijn, geldstromen opdrogen of politieke winden draaien.
• Empathie, waardoor we blijven luisteren naar mensen, niet alleen naar cijfers.

AI kan veel. Maar intuïtie bouwen, een moreel kompas ontwikkelen, of visionaire sprongen maken in onbekend terrein? Dat is en blijft mensenwerk.

En misschien nog wel belangrijker: alleen menselijke strategische sensitiviteit kan slimme plot twists verzinnen. Die onverwachte wendingen die het verschil maken tussen meebewegen en koers bepalen. Juist dát is je onderscheidend vermogen, ook in een wereld vol AI.

Instrumentaliseren, niet imiteren

Wat ik toen creatives aanraadde, geldt nu ook voor maatschappelijke initiatieven:

• Gebruik AI als virtuele sidekick. Een hulpmiddel, geen vervanging.
• Laat AI repetitieve taken overnemen zodat jij en je organisatie tijd en ruimte houden voor wat er echt toe doet: betekenisvolle relaties bouwen, creatieve strategie ontwikkelen, nieuwe verhalen maken die resoneren. Laat AI je inzichten geven, maar bepaal zelf de koers. Laat AI je helpen structureren, maar behoud altijd je eigen stem, je eigen waarden en je eigen missie.

Praktisch: hoe ziet dat eruit?

Voor maatschappelijke changemakers en organisaties betekent dit bijvoorbeeld (maar er zijn veel meer manieren mogelijk!):

• Campagnes die AI gebruiken voor slimme data-analyse, maar waarin menselijke verhalen centraal blijven staan.
• Lobbytrajecten die AI inzetten voor voorbereiding en research, maar die gevoerd worden door mensen met visie en empathie.
• Onderwijsprogramma's die AI gebruiken om kennis te versnellen, maar die echte ontmoeting en gesprek als kern behouden.

Zelf werk ik al sinds 2010 met blended learning programma's waarin AI-technologie wordt ingezet om kennis sneller en slimmer te borgen, terwijl juist échte ruimte ontstaat voor reflectie, creativiteit en gezamenlijke verdieping. Toen al zag ik dat AI geen bedreiging hoeft te zijn, maar een kans om het menselijke aspect sterker te maken, mits je het bewust inzet.

• Fondsenwerving die AI inzet voor segmentatie, maar waarin elke donateur als mens wordt gezien en benaderd.

Kortom: AI kan je helpen groeien. Maar de ziel van je missie? Die blijft onvervreemdbaar menselijk.

De uitnodiging

De vraag is niet meer óf AI onze manier van werken verandert. De vraag is: hoe wij onszelf opnieuw uitvinden in een wereld die steeds sneller verandert.

En misschien is dat precies de uitnodiging die we nodig hadden. Om niet vast te houden aan oude structuren. Om niet bang te worden van snelheid en verandering. Maar om radicaler mens te zijn. Om creatiever te denken. En om moediger te bouwen aan maatschappelijke impact. En ja, om samen te werken met een virtuele sidekick die veel kan — maar nooit zal kunnen wat jij als mens uniek maakt. De toekomst is niet of-of. Het is en-en.

Menselijkheid én technologie. Visie én innovatie. Empathie én vooruitgang.

En die combinatie? Daar kunnen geen tien algoritmes tegenop.

Human Strategy 2.0: Juist meér menselijkheid richting de toekomst

In deze nieuwe realiteit stel ik een eenvoudige maar krachtige denkrichting voor: Human Strategy 2.0. Een strategie waarbij maatschappelijke initiatieven AI slim inzetten om juist méér menselijke verbinding, empathische innovatie en creatieve veerkracht te realiseren — niet minder. Human Strategy 2.0 gaat over technologie als versneller, maar menselijkheid als fundament. Over efficiënter werken zonder onze ethische en emotionele intelligentie te verliezen. Over bouwen aan systemen die niet alleen slim zijn, maar vooral ook zorgzaam en rechtvaardig.

Of iedereen dat zomaar zal omarmen? Dat is nog maar de vraag. Maar het zou mijns inziens wel goed zijn. Want het laatste dat je zou moeten willen is het inleveren van je menselijkheid.